De vakantie staat voor de deur; een periode van even niks voor veel van ons. Of je nou de 6-8 weken in de vakantiemodus zit, of slechts een enkele week; er hangt straks een vakantiesfeer in de lucht. Ik verwacht dat wij als gezin de vakantie waarschijnlijk wat anders zullen ervaren dan de meesten van jullie, maar misschien zorgt een zomers weertje zelfs bij ons voor wat van dat vakantiegevoel. Even lekker niks.
Het wordt vaak gezegd over onze maatschappij: wij jagen onszelf op, leven te stressvol, en vinden te weinig ruimte voor ontspanning. Waar dat in de afgelopen 100 jaar dan fout is gegaan, weet ik niet zo goed; als ik verhalen hoor over hoe de huidige 60-ers en 70-ers kei- en keihard moesten werken om brood op de plank te krijgen, dan lijkt dat bestaan ook niet echt ontspannen en gebalanceerd. Als ik verhalen hoor over wat predikanten van twee generaties geleden allemaal moesten doen in hun werkweek, dan zorgt dat ervoor dat je mij niet snel hoort klagen over mijn drukke bestaan. Tegelijkertijd is er natuurlijk in en rondom het werkende leven een hoop veranderd, en de opkomst van smartphone, social media en de 24-uurs economie, hebben het leven toch wel een stuk ingewikkelder en drukker gemaakt. Het heeft weinig zin om generaties op die manier met elkaar te vergelijken; we staan elk voor onze eigen uitdagingen.
Wat het ook is wat ons zo druk maakt, hopelijk vinden we deze weken een manier om het even uit te zetten. We zijn gemaakt met een verlangen naar pauzes, een verlangen naar de 7e dag van de week. In ons drukke bestaan is ook de zondag van veel van haar heiligheid beroofd. Rust houden op die dag is iets waar veel van ons heel alert voor moeten waken. Trouwens geldt ook hiervoor dat verhalen van vorige generaties niet per sé een veel rooskleuriger beeld schetsen. Als ik hoor wat er allemaal wel niet verboden was op zondag, dan klinkt dat vaak behoorlijk beknepen en rigide. Maar goed; nu is alles mogelijk en toegestaan, en houd dan die rustdag nog maar eens overeind. Terwijl onze handleiding vertelt dat we niet zonder kunnen! Hopelijk slagen we erin om dan maar van deze komende weken één grote zondag te maken, waar we daarna weer een tijdje op kunnen teren.
De vakantie als zondag in een jaar van werkdagen, zou het kunnen werken? In dat geval is het wel goed om terug te halen waar die zondag ook alweer voor was: Houd de sabbat in ere als een heilige dag. Zes dagen lang kunt u werken en al uw arbeid verrichten, maar de zevende dag is de sabbat, die gewijd is aan de HEER, uw God; dan mag u niet werken. (Ex. 20.8-10a, NBV ’21) De rust van de zondag is goed voor ons, maar die rust is meer dan alleen stoppen met wat je aan het doen was. De rust is gewijd aan God, en wordt gevonden bij God. De kerkvader Augustinus beschreef het mooi: ‘Mijn hart is onrustig, tot het rust vindt bij U’. Dat kan misschien klinken als huiswerk terwijl je zo graag even geen verantwoordelijkheden wilt dragen. Maar dat is het niet; bij God is de enige plek waar wij volkomen geaccepteerd en geliefd zijn vóórdat we onze handen uit de mouwen steken en onszelf nuttig maken. Bij Hem mogen we simpelweg ‘zijn’, voordat we iets doen. Ik gun ons allemaal die rust toe, een rust die ons diep voedt en die niet na twee werkdagen weer vergeten en opgelost is. Geniet van deze wekenlange zondag.
Maar dan zijn er ook mensen die de titel van deze meditatie heel anders lezen, als ze nadenken over de zomervakantie. Mensen die de zomervakantie maar niks vinden. Mensen die het hele jaar door al genoeg stilte en ‘niks’ ervaren, en die bang zijn dat die stilte beklemmender en langer gaat zijn in de komende weken. De stilte van een lege plek naast je in bed, de stilte van kinderen die ver weg zijn gaan wonen, de stilte van gedwongen stil moeten zitten omdat het lichaam niet veel meer kan. Laten we om elkaar denken en elkaar niet achterlaten om alleen voor ons eigen plezier te gaan. Neem gebruik van de ontstane ruimte om eens die buurvrouw of die oudere alleenstaande op te zoeken. Of bel gewoon eens aan bij iemand die je nog nooit uitgebreid gesproken hebt. Ook de komende weken zijn we gemeente met elkaar.
Zo wens ik ons allen een ‘aantal weken van niks’ toe in de goede zin van het woord, en hoop ik dat wij elkaar uitgerust én toegerust weer ontmoeten voor weer een bijzonder seizoen, waarin God weer grote dingen zal doen. Wij concentreren ons straks eerst even op het wonder dat Hij in ons gezinnetje doet.
Rob Bergsma
